XII PRAC | kapsula

Tak jak Herkules, mitologiczny heros, i my dokonaliśmy wielkich czynów. Oto dwanaście naszych największych heraklejskich prac, z których jesteśmy dumni:

MÓWIENIE. Umiemy wypowiadać się po łacinie: witać się i żegnać, przedstawiać się, mówić, ile mamy lat, gdzie mieszkamy, a nawet co lubimy robić. Umiemy reagować na polecenia wydawane w języku łacińskim i odpowiadać na pytania po łacinie. Po łacinie potrafimy nawet liczyć i podawać godzinę, tak jakbyśmy byli w czasach starożytnych. Wymawiamy łacińskie wyrazy dokładnie tak, jak to robili starożytni Rzymianie (nawet czasem z samogłoskami nosowymi, np. [ą, ę]), ale znamy też zasady tradycyjnej polskiej wymowy języka łacińskiego, a nie zapomnieliśmy nawet o używanej w Kościele włoskiej wymowie łaciny.
PISANIE. Umiemy pisać po łacinie. Potrafimy po łacinie podpisać się własnym imieniem. Napisaliśmy w tym języku m.in. list do przyjaciela, ale także dedykację książki, wzorując się na prawdziwych łacińskich dedykacjach, w tym dedykacjach poetyckich.
SŁUCHANIE. Słuchaliśmy łacińskich nagrań: modlitw (Pater noster), pieśni żakowskich (Gaudeamus igitur) oraz religijnych (Gaude mater Polonia, Veni Creator Spiritus, Victimae paschali laudes), kolęd łacińskich (Hodie Betlehem, O, abiem), a nawet nagrań z wyboru papieża i publikowanych w radiu wiadomości w języku łacińskim o bieżących wydarzeniach na świecie.
CZYTANIE. Przeczytaliśmy ze zrozumieniem mnóstwo łacińskich tekstów opowiadających o świecie, ludziach, kosmosie, przyrodzie, geografii, historii itd. Odczytywaliśmy łacińskie nazwy gwiazdozbiorów, stron świata, wiatrów, roślin i zwierząt. Poznaliśmy fragmenty XVIII-wiecznego dzieła Species plantarum napisanego przez jednego z największych naukowców wszechczasów, Karola Linneusza, i dzięki temu nauczyliśmy się, czym jest tzw. binomial nomenclature, binominalne nazewnictwo gatunków, stosowane w systematyce biologicznej. Przy czytaniu łacińskich tekstów wykorzystywaliśmy różne techniki, m.in. scanning i skimming.
SYSTEM JĘZYKA. Wiemy, że łacina jest językiem fleksyjnym, w którym odmieniają się czasowniki, rzeczowniki i inne części mowy. Poznaliśmy wiele form przypadków łacińskiej deklinacji: accusativu, nominativu, dativu, genetivu, ablativu, vocativu. Znamy też dwa najczęściej używane czasy w języku łacińskim: czas teraźniejszy praesens w IV koniugacjach oraz czas przeszły dokonany perfectum. Poznaliśmy częstą łacińską strukturę składniową, tzw. ACI. Wiemy, że długość sylaby mierzymy w morach i dzięki temu potrafimy określić, gdzie pada akcent w łacińskim wyrazie.
KULTURA I HISTORIA. Interpretowaliśmy i reinterpretowaliśmy fenomeny starożytnej kultury, pisaliśmy eseje na temat historii antycznej (a mianowicie o Pompejuszu Wielkim i jego dokonaniach) oraz na temat pewnych idei tych czasów (zastanawialiśmy się, czy liczy się tylko to, co najlepsze). Mówiliśmy o pojęciach virtus, pietas oraz fides. Rozmawialiśmy o roli łaciny w dzisiejszym świecie i o wpływie łacińskich dokonań kulturowych na naszą rzeczywistość.
STAROŻYTNA LITERATURA. Przeczytaliśmy niejeden fragment starożytnej literatury, interpretowaliśmy ją i szukaliśmy nowych sensów. Czytaliśmy Wergiliusza, Horacego, Katullusa, jak również Anakreonta i Archilocha. Rozmawialiśmy także o jakości przekładów starożytnej literatury i o tym, jak wpływają one na odbiór dawnych dzieł literackich.
GENOLOGIA. Zajmowaliśmy się starożytną genologią, czyli nauką o gatunkach literackich. Dyskutowaliśmy o eposie, elegii, która wcale nie musi być melancholijna, oraz o epigramacie i jego historii, którą rozpoczęły inskrypcje na przedmiotach i nagrobkach.
METRYKA. Znamy zasady metryki starożytnej, starożytne stopy metryczne (daktyl, jamb, trochej, spondej) i nazwy metrycznych struktur (heksametr daktyliczny oraz dystych elegijny, składający się z heksametru i pentametru), rozumiemy też, czym jest elizja. Wiemy, jak funkcjonowała poezja w kulturze klasycznej. Słuchaliśmy recytacji starożytnej poezji, a na lekcjach nawet sami metrycznie czytaliśmy poezje łacińskie (Odi et amo...). Słuchaliśmy też rekonstrukcji starożytnej muzyki.
RETORYKA. Nauczyliśmy się zasad dawnej retoryki, poznaliśmy klasyczne etapy pracy mówcy (inventio, dispositio, elocutio, memoria, actio) oraz rodzaje mów (genus iudicale, deliberativum, demonstrativum), próbowaliśmy także zgodnie z tymi zasadami zaplanować własną mowę. Wiemy czym są topoi/loci communes oraz captatio benevolentiae. Badaliśmy retorycznie również fragmenty eposu: Eneidy Wergiliusza.
POLSKO-ŁACIŃSKA LITERATURA. Poznaliśmy wielkiego polskiego poetę języka łacińskiego: Klemensa Janicjusza, czytaliśmy jego utwór i profesjonalnie go zinterpretowaliśmy, stosując zasady krytyki psychoanalitycznej spod znaku Zygmunta Freuda. Przy tej okazji zrozumieliśmy też, czym jest dwujęzyczność literatury polskiego renesansu.
ŁACINA W POLSZCZYŹNIE. Szukaliśmy wyrazów pochodzenia łacińskiego i greckiego w polszczyźnie, nauczyliśmy się wymawiać poprawnie niektóre starożytne imiona (Hannibal, Cleopatra) oraz pewne frazy łacińskie (liberum veto, cogito ergo sum, carpe diem).